بنام خدا

بنابراین اساس و روح حج چیز دیگری است. حضرت امام باقر (ع) که مظهر علم ذات اقدس اله و باقر علوم‌الاولین و الاخرین است، وقتی به مکه مشرف شد، دید مردمی کنار کعبه طواف می‌کنند، فرمود: "هکذا کانوا یطوفون فی الجاهلیه?". در جاهلیت نیز این چنین اشواط سبعه داشتند و دور این کعبه می‌گشتند و اسلام نیامده است تا همان سنت جاهلی را ادامه دهد: "إنما أمروا أن یطفوا بها ثم ینفروا الینا فیعلمونا بولایتهم و مودتهم و یعرضوا علینا نصرتهم"، ثم قرأ قوله سبحانه و تعالی: "فاجعل أفئده? من الناس تهوی الیهم". فرمود: دور این سنگ های بی اثر گشتن در جاهلیت نیز رایج بود.

این تعبیر که: "احجاز کعبه سود و زیانی نمی‌رساند" به طور مکرر در بیانات اهل بیت (ع) آمده است تا زایران کعبه بدانند که در کنار "کعبه? گِل"، آن "کعبه? دِل" که اصل ولایت و رهبری است، محفوظ است.

در کتاب قیم نهج‌البلاغه آمده است که: "ألا ترون ان الله سبحانه و تعالی اختبر الاولین من لدن آدم الی الاخرین من هذا العالم باحجار لا تضر و لا تنفع و لا تبصر و لا تسمع فجعلها بیته الحرام الذی جعله للناس قیاماً".

خداوند با این سنگ ها، که تقرب و تبعّد آن ها را سود و زیانی نیست، مردم را امتحان کرده است. بوسیدن احجار کعبه برای آن نیست که این حجر سود و زیانی دارد. حضرت امام باقر (ع) فرمود: مردم موظف‌اند که اطراف این سنگ ها بگردند اما بعد از طواف، به بارگاه ولای ما بار یابند و مودت و نصرت و آمادگی خود و "حضور الحاضر و قیام الحجه? بوجود الناصر" را بر ما عرضه کنند، آنگاه حضرت این آیه کریمه را قرائت فرمود: "فاجعل أفئده?ً من الناس تهوی الیهم". یعنی پروردگارا! دل های گروهی از مردم را به فرزندان من مشتاق کن.

این آیه در قبال سوره کریمه حج، دو پیام دارد یعنی مردم که از نقاط دور و نزدیک به حرم خدا مشرف می‌شوند، موظف‌‌اند دو کار را انجام دهند: اول اینکه با بدن، دور آن سنگ هایی که "لاتضر و لاتنفع" است، بگردند و دوم اینکه با جان، گردِ حرم وِلای اهل بیت و رهبری علی و اولاد او (ع) طواف کنند. خدای سبحان پیام اول را که بدان مردم کار دارد به عهده ابراهیم خلیل (ع) گذاشته و فرمود: تو اعلان کن، مردم می‌آیند: "و أذّن فی الناس بالحج یأتوک رجالاً و علی کل ضامر یأتین من کل فج عمیق".

اما وقتی مردم با جان بیایند تا وِلای خود را با اهل بیت (ع) عرضه کنند و آمادگی خود را برای فداکاری و نثار جان و ایثار مال ارائه دهند، "حضور الحاضر و قیام الحجه بوجود الناصر" محقق می‌شود که ابراهیم خلیل (ع) آن کار را از خدای سبحان چنین درخواست نمود، فرمود: پروردگارا! تسخیر دل های مردم که به اطراف کعبه دل بگردند، به عهده تو است.